މަގުމަތީގައި ހިނގާލާއިރު، ގިނަ ދިވެހިންގެ ހިތުގައި އުފެދޭ ސުވާލެއް އެބައޮތެވެ. އެއީ މިއަދުގެ ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ހަގީގަތުގައިވެސް ދިވެހިންގެ ރާއްޖެތޯ ނުވަތަ ބިދޭސީންގެ ރާއްޖެތޯ އެވެ. މި ސުވާލު އަނގަމަތިން ބަޔާންކުރާ ދިވެހިން މަދެއް ނޫނެވެ.

2022 ވަނަ އަހަރު ހެދުނު ބޯހިމެނުމުގެ ނަތީޖާއިން ދައްކާގޮތުގައި، ރާއްޖޭގައި ޖުމްލަ 515,122 މީހުން ދިރިއުޅެ އެވެ. މިއީ ގައުމުގެ ބޮޑުމިނަށް ބަލާއިރު، ނިސްބަތުން ބޮޑު އާބާދީއެކެވެ. ނަމަވެސް، މި ތަފާސްހިސާބުތަކުގެ ތަފްސީލަށް ބަލާއިރު، އަޖައިބުވެ ހައިރާންވެދާނެ ހަގީގަތެއް ހާމަވެ އެވެ. އެއީ، މި އަދަދުގެ ތެރެއިން 382,751 އަކީ ދިވެހިންކަމަށްވާއިރު، ބާކީ 132,371 އަކީ ބިދޭސީންކަމެވެ.

ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި، ހޯމް މިނިސްޓަރު ޢަލީ އިޙްސާން ވިދާޅުވި ފަދައިން، ރާއްޖެ ފަދަ އިގްތިސާދީ ގޮތުން ކުރިއަރަމުންދާ ގައުމުތަކުގައި، ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ މަސައްކަތެއް ކުރުމަށް ތައްޔާރަށް ތިބޭ ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިން ވަރަށް މުހިންމެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ރާއްޖެއަށް އެތެރެވުމަށްފަހު ބައެއް ބިދޭސީން ގާނޫނާއި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް އުޅުމުގެ މައްސަލަ މިހާރު ވަނީ ގައުމީ ފެންވަރުގެ ބޮޑު މުސީބާތަކަށް ވެފަ އެވެ.

ގައުމުގެ އެތައް ޒުވާނުންނެއް ވަޒީފާގެ ދަތިކަން ތަޙައްމަލުކުރަމުންދާއިރު، ބައެއް ބިދޭސީން ކުދި އަދި މެދު ފަންތީގެ ވިޔަފާރިތައް ކާމިޔާބުކަމާއެކު ހިންގައި، ބޮޑެތި އަދަދުތަކުން ފައިސާ ބޭރުކުރަމުންދާކަމީ ނުހަނު ކަންބޮޑުވާންޖެހޭ ކަމެކެވެ. މިއީ ކުރީގެ އެއްވެސް ސަރުކާރަކަށް ހައްލު ނުކުރެވުނު މައްސަލައެއް ކަމުގައި ބުނުމަކީ ދޮގަކަށް ނުވާނެ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް، މި ސަރުކާރު ވެރިކަމާ ހަވާލުވުމަށްފަހު، ބިދޭސީންގެ މައްސަލަ ހައްލުކޮށް، މި ގައުމު އަނބުރާ ’ދިވެހިންގެ ރާއްޖެ‘ އަކަށް ހެދުމަށްޓަކައި ރެޔާއި ދުވާލު ކެނޑިނޭޅި އެކި ބާވަތުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރަމުން ގެންދެ އެވެ.

• ބަޔޯމެޓްރިކްސް

މިހާރު ހޯމް މިނިސްޓްރީން ވަނީ ލިޔެކިޔުން ނެތް ބިދޭސީން ގާނޫނީ އިމުގެ ތެރެއަށް ގެނައުމަށްޓަކައި ’ކުރަނގި‘ ނަމުގައި ޚާއްޞަ އޮޕަރޭޝަނެއް ފަށާފަ އެވެ. މި އޮޕަރޭޝަންގެ ދަށުން، ރާއްޖޭގައި ދިރިއުޅޭ ހުރިހާ ބިދޭސީންގެ ބަޔޯމެޓްރިކް މައުލޫމާތު ނެގުމާއި، ކުރިން ބަޔޯމެޓްރިކްސް ނެގިފައިވާ ބިދޭސީންގެ އިނގިލީގެ ނިޝާން އަލުން ނެގުމުގެ މަސައްކަތް ދަނީ ކުރިއަށެވެ.

ޤާނޫނާ ޚިލާފަށް އުޅޭ ބިދޭސީންގެ މައްސަލައަށް ދާއިމީ ހައްލެއް ހޯދެންދެން، ބަންގްލަދޭޝްގެ މަސައްކަތްތެރިން ރާއްޖެ އެތެރެވުން ވަގުތީގޮތުން ހުއްޓުވާލުމުގެ ފިޔަވަޅު ވަނީ އަޅާފަ އެވެ.

ނިމިދިޔަ މަހުގެ ފަހުކޮޅުގެ ނިޔަލަށް، ރާއްޖޭގެ 82 ރަށެއްގައި ބިދޭސީންގެ ފިންގަރޕްރިންޓް ނެގުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށްދާ ކަމަށާއި، މިހާތަނަށް 10،000 އެއްހާ ފަރާތެއްގެ ބަޔޯމެޓްރިކް މައުލޫމާތު ނެގިފައިވާ ކަމަށް ހޯމް މިނިސްޓަރު ވަނީ ހާމަކުރައްވާފަ އެވެ. މި މަސައްކަތް ފުރަތަމަ ފަށާފައިވަނީ މި އަހަރުގެ އޭޕްރީލް މަހުގަ އެވެ. މިނިސްޓްރީން އަންދާޒާކުރާ ގޮތުގައި އަންނަ އަހަރުގެ ޖަނަވަރީ މަހުގެ ނިޔަލަށް، ރާއްޖޭގައި ދިރިއުޅޭ ހުރިހާ ބިދޭސީންގެ ބަޔޯމެޓްރިކް މައުލޫމާތު ނެގި ނިމޭނެ އެވެ.

• އިމިގްރޭޝަން ވޮޗް

މި އަހަރު ތައާރަފުކުރެވުނު ’އިމިގްރޭޝަން ވޮޗް‘ ޕޯޓަލްއަކީ ގާނޫނާ ހިލާފަށް އުޅޭ ބިދޭސީންގެ މައްސަލަތައް ރިޕޯޓުކުރުމަށް ދިވެހި ރައްޔިތުން ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ބޭނުންކުރަމުންދާ ވަސީލަތަކަށް ވެފައިވެ އެވެ. މި އެޕްލިކޭޝަނާ ގުޅިގެން، މޯލްޑިވްސް އިމިގްރޭޝަނާއި ދިވެހި ފުލުހުންގެ ހިދުމަތް ގުޅިގެން، މެދުކެނޑުމެއްނެތި ގާނޫނާ ހިލާފަށް އުޅޭ ބިދޭސީން ދިރިއުޅޭ ތަންތަން ބަލައި ފާސްކޮށް، އެފަދަ ފަރާތްތައް ޑިޕޯޓުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ދަނީ ކުރިއަށެވެ.

މި ސަރުކާރުން ވަނީ ބިދޭސީއަކު އިމިގްރޭޝަންގެ ބެލުމުގެ ދަށަށް ގެނެވޭތާ 48 ގަޑިއިރުގެ ތެރޭގައި އެ ފަރާތެއް ޑީޕޯޓުކުރުމަށް ވައުދުވެފަ އެވެ. މި މަސައްކަތުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، ނޮވެމްބަރު 15 ގެ ނިޔަލަށް 5،000 ބިދޭސީން ވަނީ ޑިޕޯޓުކުރެވިފަ އެވެ.

ކޮންޓްރޯލަރ ޖެނެރަލް އޮފް އިމިގްރޭޝަން ވަނީ ކުރިއަށް އޮތް ތިން އަހަރުގެ ތެރޭގައި ބިދޭސީންގެ މައްސަލަ ހައްލުކުރުމަށް އަމާޒު ހިއްޕަވާފަ އެވެ. މި މަސައްކަތުގެ ސަބަބުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދަށާއި އިޖްތިމާއީ ދިރިއުޅުމަށް ކުރަމުންދާ ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ކުޑަވެ، ގައުމުގެ ސަލާމަތާއި ރައްކާތެރިކަން އިތުރުވާނެ ކަމަށް އުންމީދު ކުރެވެ އެވެ. މި ހުރިހާ މަސައްކަތެއްގެ މަގްސަދަކީ ދިވެހިރާއްޖެ އަނބުރާ ’ދިވެހިންގެ ރާއްޖެ‘ އަކަށް ހެދުމެވެ.

• ދިވެހިންނަށް ފިޔަވަޅު އެޅުން

މޯލްޑިވްސް އިމިގްރޭޝަނުން ވަނީ ބިދޭސީން ރާއްޖެ ގެނެސް، އެ ފަރާތްތަކުގެ ވިސާ ފީ ދެއްކުމަށް އިހުމާލުވާ ފަރާތްތަކާމެދު ހަރުކަށި ފިޔަވަޅު އަޅާނެކަމަށް އިޢުލާނުކޮށްފަ އެވެ. މިގޮތުން، ބޮޑު އަދަދެއްގެ ވިސާ ފީ ނުދައްކާ ކުންފުނިތަކުގެ ނަން މިހާރު ދަނީ ޢާންމުކުރަމުންނެވެ. މި ފަރާތްތައް ދެނެގަނެ، އެ ފަރާތްތައް ދައްކަންޖެހޭ ވިސާ ފީ ހޯދުމަށް ސަރުކާރުން ދަނީ ހަރުދަނާ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންނެވެ.

ގާނޫނާ ހިލާފަށް އުޅޭ ބިދޭސީންނަށް ނިދުމާއި ކެއުން ހަމަޖައްސައިދޭ ދިވެހިން 50,000 ރުފިޔާއިން ޖޫރިމަނާކުރުމަށް ގާނޫނު އިސްލާހުކުރެވިފައިވެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން، މި ވެރިކަމުގައި ބިދޭސީންނަށް އިހުމާލުވާ ފަރާތްތައް ޖޫރިމަނާކުރާ ބިލު ވަނީ ތަސްދީގުކޮށްފަ އެވެ. ކޮންޓްރޯލަރ ޖެނެރަލް އޮފް އިމިގްރޭޝަން، މުޙައްމަދު އަޙްމަދު ޝަމްޢާން ވަހީދު ވަނީ ގާނޫނާ ހިލާފަށް ރާއްޖޭގައި އުޅޭ ބިދޭސީއަކު ލައްވާ މަސައްކަތް ކުރުވުމަކީ ކުށެއްކަން ފާހަގަކުރައްވާފަ އެވެ. އަދި އެފަދަ އަމަލެއް ހިންގާ ފަރާތެއް 50,000 ރުފިޔާއަށްވުރެ ބޮޑު ނޫން އަދަދަކުން ޖޫރިމަނާކޮށް، އެ ފަރާތުގެ ޕާސްޕޯޓު އަތުލުމުގެ ބާރު އިމިގްރޭޝަނަށް ލިބިގެންވާކަމަށްވެސް ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ.

މި ފިޔަވަޅުތަކުގެ މަގްސަދަކީ ބިދޭސީންނާ ގުޅޭ ގާނޫނުތަކާއި ގަވާއިދުތަކަށް ހުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތުމަށް ބާރުއެޅުމާއި، ގާނޫނާ ހިލާފަށް ބިދޭސީން ގެނައުމާއި ބޭނުންކުރުން ހުއްޓުވުމެވެ. މި މަސައްކަތުގެ ސަބަބުން، ދިވެހިރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދީ އަދި އިޖްތިމާއީ ދުޅަހެޔޮކަން އިތުރުވެ، ޤާނޫނީ އިމުގެ ތެރެއިން ބިދޭސީ މަސައްކަތްތެރިންގެ ހައްގުތައް ރައްކާތެރިކުރެވޭނެ ކަމަށް އުންމީދުކުރެވެއެވެ.

• ބިދޭސީން ކުރުން މަނާ ވިޔަފާރިތައް

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޤާނޫނުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުން، ބިދޭސީއަކަށް ރާއްޖޭގައި ދިވެއްސެއްގެ ހިއްސާއެއް ނެތި އެއްވެސް ވިޔަފާރިއެއް ނުކުރެވޭނެ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ފަތުރުވެރިކަން ފަދަ ބައެއް ވިޔަފާރިތަކުގައި 51 އިންސައްތަ ކޮންޓްރޯލް ދިވެއްސެއްގެ އަތުގައި އޮންނަ ގޮތަށް ބިދޭސީންނަށް ބައިވެރިވެވޭނެ އެވެ. މި ސަރުކާރުން ވަނީ ގައުމީ އިގްތިސާދު ރައްކާތެރިކުރުމާއި ދިވެހިންގެ ވަޒީފާގެ ފުރުޞަތުތައް އިތުރުކުރުމުގެ މަޤްޞަދުގައި 25 ދާއިރާއެއްގައި ބިދޭސީންނަށް މަސައްކަތްކުރުން މަނާކޮށްފަ އެވެ. މި ދާއިރާތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ:

1. ރީޓެއިލް ޓްރޭޑް (އޮންލައިން ވިޔަފާރިވެސް ހިމެނޭގޮތަށް)
2. ހޯލްސޭލް ޓްރޭޑް
3. ޑޮމެސްޓިކް ލޮޖިސްޓިކްސްގެ މަސައްކަތް (އިމާރާތްކުރުމަށް ބޭނުންވާ މުދާ ފިޔަވައި)
4. ޕޯސްޓަލް އަދި ކުރިއަރ ސަރވިސަސް
5. ލޭންޑްސްކޭޕިންގ މަސައްކަތް

މި ފިޔަވަޅުތަކުގެ މައިގަނޑު މަގްސަދަކީ ދިވެހިންނަށް ވިޔަފާރީގެ ފުރުސަތުތައް ފުޅާކޮށް، ގައުމީ އިގްތިސާދުގައި ދިވެހިންގެ ބައިވެރިވުން އިތުރުކުރުމެވެ. އަދި މީގެ ސަބަބުން، ކުދި އަދި މެދު ފަންތީގެ ވިޔަފާރިތަކަށް ކުރިއެރުން ލިބި، ދިވެހިންގެ އާމްދަނީ އިތުރުވެ، އިގްތިސާދީ ދުޅަހެޔޮކަން ރަނގަޅުވާނެ ކަމަށް އުންމީދުކުރެވެ އެވެ.

ކޮންމެއަކަސް މި ސަރުކާރުގެ ފުރަތަމަ އެއް އަހަރުގެ މަސައްކަތް ނިންމާލިއިރު، މި ވަނީ ވޭތުވެދިޔަ އެއްވެސް ސަރުކާރަކަށް، ބިދޭސީންގެ މައްސަލާގައި ކުރީީގެ ސަރުކާރުތަކަށް ހާސިލްނުކުރެވުނު އެތަކެއް ކަންކަމެއް ހާސިލްކޮށްފަ އެވެ. މިއަދު ވެރިރަށް މާލޭގެ މަގުތަކަށް ބަލާލުމުން ފެންނަނީ ގަވައިދާ ހިލާފަށް އުޅުމަށް ބިރުގެންފަ ތިބި ބިދޭސީންތަކެކެވެ. ކަންކަން މަތީގައާ ކުދި ގޯޅިިތަކުގެ ތެރޭގައި ގަވައިދާ ހިލާފަށް ހިންގަމުންދިޔަ ވިޔަފާރިތަކުގައި ވަނީ ބަންދު ބޯޑު އަޅުވާފަ އެވެ. އިމިގްރޭޝަންގެ ޔުނިފޯމަށް އޮންނަންޖެހޭ އިހުތިރާމް މަޑުމަޑުން ވަނީ ލިބެން ފަށާފަ އެވެ. މިއަދު ދިވެހި ރައްޔިތުން ބޭނުންވަނީ މި ގޮތުގައި ކުރިއަށްގެންގޮސް މި މައްސަލައަށް ހައްލު ގެނެސްދިނުމެވެ. ދިވެހިންގެ ރާއްޖެ، ދިވެހިންގެ ރާއްޖޭގެ ގޮތުގައި ފެނިގެންދިއުމެވެ.

ހޯމް މިނިސްޓަރު އަލީ އިހުސާން ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ބިދޭސީންގެ މައްސަލަ އިމިގްރޭޝަން އިމިގްރޭޝަން ކޮންޓްރޯލާ މުހައްމަދު ޝަމްއާން ވަހީދު ދިވެހިންގެރާއްޖެ365